Łuk

PijanyMistrz

Łuk – jedna z najstarszych broni miotających, znana ludzkości od co najmniej 35 tys. lat. Każdy łuk składa się ze sprężystego pręta lub listwy zwanego łęczyskiem oraz linki łączącej oba końce pręta zwanej cięciwą. Pociskiem jest strzała, czyli cienki i długi pręt, który jest wystrzeliwany z łuku. Łęczyska łuku muszą być wykonane z elastycznego materiału, który jest w stanie ulegać odwracalnemu odkształceniu poprzez ręczne naciągnięcie cięciwy. Cięciwa musi być stosunkowo cienką (ale nie przesadnie) nierozciągliwą linką, na tyle wytrzymałą, aby nie pękać w momencie prostowania łęczyska po strzale. Strzała musi być na tyle długa, aby wystawać choć trochę za łęczysko w momencie pełnego naciągnięcia cięciwy.
Typy łuków:
Jakkolwiek łuk można wykonać z prostego sznurka, kawałka świeżej gałązki i zaostrzonego patyka, to wykonanie łuku, który jest celny i dalekonośny, wcale nie jest łatwe. O celności łuku decyduje jakość wykonania drzewca, cięciwy i strzał. O jego nośności decyduje konstrukcja wszystkich tych elementów oraz ich dopasowanie do siebie - strzały muszą mieć sprężystość dobraną do siły łuku. Oczywiście, gdy mówimy o łukach tradycyjnych, a nie nowoczesnych takich jak łuk sportowy czy łuk bloczkowy, które są wyposażone w wiele akcesoriów ułatwiających celowanie i strzelanie, najważniejszym czynnikiem wpływającym na celność i zasięg łuku jest łucznik.
Łuk prosty zwany też równikowym, to najstarsza forma łuku. Używane przez człowieka na pewno już od mezolitu, a być może już od schyłkowego paleolitu. W Europie wykonywano je zwykle z gałęzi Jesionu i cisowych, a w Azji ze świeżego bambusa.
Łuk walijski – to odmiana łuku prostego, która pojawiła się ok. VIII wieku w Walii. Łuk posiadał znacznie dłuższe łęczysko (ok. 1,8 do 2 m). Strzelanie z bojowego łuku walijskiego wymagało długotrwałego treningu, gdyż przeciętna dorosła osoba nie była w stanie z niego strzelać. Łuk walijski był stosowany najpierw przez oddziały łuczników walijskich, a następnie, ok. XII wieku rozpowszechnił się w Anglii, gdzie zaczął pełnić rolę broni plebejskiej, umożliwiającej biedocie skuteczną obronę przed rycerzami. Z łuku walijskiego wywodzi się współczesny łuk sportowy.
Łuk refleksyjny (azjatycki) – łuk, w którym łęczysko nie jest prostym prętem, lecz kilkuwarstwową kompozycją kilku rodzajów drewna, przy czym przynajmniej jedna warstwa jest sklejana w stanie silnego naprężenia. Tak wykonane łęczysko nie jest w stanie rozprężonym proste, lecz tworzy wybrzuszony na zewnątrz kształt. Powoduje to, że przy mniejszych wymiarach łęczyska uzyskuje się większą siłę nośną. Łuk refleksyjny był już używany w starożytnej Asyrii. Rozróżnia się kilka odmian tego łuku różniących się kształtem i budową, jednak dla całej tej grupy łuków przyjmuje się nazwę - łuki refleksyjne, bądź wschodnie. Łuk refleksyjny mógł posiadać podobny zasięg i siłę przebicia co łuk walijski, bądź prosty, ale był od niego znacznie mniejszy (długość drzewca ok. 1 m). Umożliwiało to wygodne strzelanie z konia.
Łuk janczarski
Łuk japoński – typowy łuk japoński to yumi, o wymiarach dochodzących do 2,5 m. Jest to łuk kompozytowy, klejony z kilku warstw bambusa. Cechą bardzo charakterystyczną dla łuku japońskiego jest asymetryczność - górne ramie jest dłuższe niż dolne i mniejsze od dołu przez co (majdan) jest na wysokości ok. 1/3 długości łuku. Yumi stosowany był zarówno przez łuczników konnych, jak i pieszych, a sztuka walki rozwinięta w oparciu o użycie takiego łuku zwana jest kyūjutsu. Łuk stosowany obecnie w sztuce kyūdō jest nieco krótszy (2,21 m, ± 6 cm
Łuk sportowy – nazywany także łukiem olimpijskim, jest to łuk refleksyjny z którego strzela się na treningach i zawodach sportowych. Wykonany według najnowszych technologii i z nowoczesnych materiałów (m.in. włókno węglowe, włókno szklane, lekkie i wytrzymałe stopy metali – dawniej łuki wykonywane były ze specjalnie konserwowanego drewna), składa się z majdanu, ramion i cięciwy oraz innego sprzętu pomocniczego, takiego jak celownik, stabilizator przedni długi tzw. laga czy stabilizatory pomocnicze (wąsy). Przeciętnie waży od 1,5 do 3 kg i przystosowany jest do celnych strzałów na duże odległości (w łucznictwie sportowym strzela się najdalej na odległość 90 m, jednak zasięg takiego łuku jest o wiele większy). Łuk charakteryzuje się z reguły mniejszą siłą naciągu niż np. łuki historyczne, jest to ok. 38-42 funtów.
Łuk bloczkowy (Compound) to najmłodsze wcielenie prastarej broni. Zastosowano w nim wielokrążek (koło) pomagający rozłożyć siłę niezbędną do naciągnięcia cięciwy. Dodatkowe kable poruszają bloczkami na końcu ramion, powodując znaczne zmniejszenie siły potrzebnej do naciągnięcia łuku. Dzięki bloczkom można zastosować twardsze materiały do budowy ramion. Taka konstrukcja łuku bloczkowego gwarantuje znacznie większą siłę. Strzała może osiągnąć ogromne prędkości, w najnowszych konstrukcjach przekraczające nawet 300 fps (stóp na sekundę, około 90 m/s). Łuki bloczkowe posiadają regulacje siły naciągu. Do wyrobu strzał stosuje się stopy aluminium, włókna węglowe i kompozyty.